Schrijftips van Collega-auteurs – PlotTWISTS
Het motto van de Fantastische Unie is #samenvoorhetfantastischegenre, en dat geldt natuurlijk ook voor schrijven in dat genre. Daarom introduceren we de schrijftips, waarbij auteurs elkaar kunnen vertellen hoe zij bepaalde dingen aanpakken. Horen hoe vakgenoten het doen, kan immers heel inspirerend werken. Of misschien pak jij het net compleet anders aan en ook dat is interessant voor mede-auteurs. We zetten het hier voor je op een rijtje.
Om het een beetje overzichtelijk te houden, werken we met een thema/schrijfonderdeel waarrond er tips zijn gegeven.
Deze keer gaan we voor schrijftips rond de plottwists:
Maak jij er gebruik van? Welke functie vervullen ze in jouw verhalen of romans? Wat is voor jou een goede plottwist? Waar in je verhaal of roman gebruik je ze? Hoe bedenk je ze? Bestaat er ook zoiets als te veel plottwists? Waarin verschilt een plottwist in een fantastisch manuscript van een plottwist in een niet-fantastisch manuscript? Of is er geen verschil?
“Plottwists zijn net luchtbellen.”
“En óf mijn verhaal plottwists kent (wat een akelig woord is dat eigenlijk). Als ik niet oppas, hangt het ervan aan elkaar. Zodra een verhaallijn enigszins duidelijk wordt en ik begin te schrijven, komen ze als luchtbellen in een kookpan omhoog drijven. Aan mij de schone eer om de goede eruit te vissen en de minder bruikbare te laten oplossen.”
– Patricia Bouwhuis-Ooyevaar
Patricia Bouwhuis-Ooyevaar is begonnen als illustrator. Na twee stripboeken over autisme waagt zij zich in 2020 met De betovering van de toren aan een thriller over dit onderwerp. In het paranormaal getinte Euphorbia (2021) speelt autisme geen rol meer en daarna gaat ze zich steeds meer toeleggen op schrijfwedstrijden. Inmiddels heeft zij haar eerste schreden gezet op het gebied van fantasy en horror.
“Plottwists zijn verrassend en toch aangekondigd.”
“Plottwists of keerpunten of zwenkmomenten of hoe je het ook maar noemt: vaak heel leuk en bij sommige verhalen bijna noodzakelijk. Het leukst en het best geslaagd vind ik ze als ze verrassend zijn maar achteraf gezien toch een beetje aangekondigd waren: kleine aanwijzingen die op dat moment nog niets betekenden, of die je in een ander kader las, maar die in het nieuwe perspectief ineens belangrijk blijken. Ik vind dat lastig, het is de balans tussen te duidelijk of ineens iets droppen. Soms gaat het goed, soms lukt het net niet. Als schrijver is het lastig om dat in te schatten: je weet zelf wat er komt en zonder die belasting alle hints lezen, kan natuurlijk niet. Overigens kunnen verhalen zonder plottwist heel bevredigend zijn.”
– Charles van Wettum
Charles van Wettum (1957) begon rond 2021 sciencefictionverhalen te schrijven. Zijn loopbaan in onderwijs en management en zijn ‘andere kant’ als coach, pastor en mediator komen samen in zijn verhalen: ‘SF met een hart’. Hij houdt van speculatieve (korte) verhalen waardoor lezers even stilstaan bij menselijkheid en betekenis.
“Keerpunten zijn ingebakken.”
“Een verhaal heeft bij mij keerpunten, die zitten in de structuur van het verhaal opgenomen en zijn onderdeel van de spanningsboog. Plottwist zijn denk ik meer iets voor detectives of thrillers waarbij de lezer op het verkeerde been gezet wordt over wie de moord heeft gepleegd. Bij een mysterie kan zoiets misschien wel passen, maar ik vind het bij een fantasyverhaal niet nodig en misschien zelfs wel storend. Daar gebruik ik liever de “normale” opbouw van een verhaal voor, waarbij de keerpunten al ingebakken zitten.”
– Johanna Lime
Johanna Lime is het pseudoniem van Marjo Heijkoop. Ze debuteerde in 2015 met Schimmenschuw bij Zilverbron, gevolgd door de trilogieën De vergeten vloek (2017 – 2020) en Interplanetair (2021 – 2023). Johanna schrijft een combinatie van fantasy en sciencefiction in een zich steeds verder uitbreidend heelal.
“Als het maar geen allesoplossend drankje is.”
“Ik houd van onvoorspelbare plottwists. In een fantasy kun je natuurlijk hocuspocus gebruiken om dat te laten gebeuren. Dat is prima in de rest van het verhaal, maar in die twist zie ik liever iets wat in het echt ook zo zou kunnen gebeuren. Het zou te makkelijk zijn om de hoofdpersoon in een onmogelijke situatie terecht te laten komen en dan te laten ontdekken dat hij nog een allesoplossend toverdrankje in zijn zak heeft. Dat kan alleen als hij Obelix heet.”
– Laura Weterings
Laura Weterings is een droomreiziger die haar lucide dromen neerpent in de vorm van korte verhalen en gedichten. Zo is ook haar bundel Beestige Dromen ontstaan.
Op dit moment is ze bezig met een hippische fantasy oman, Het Rossen Reyders Gymnasium, waarin edele rossen van hun vleugels ontdaan worden om ze hanteerbaar te maken.
“Uitgedachte twists zijn sterker.”
“Kort verhaal: plottwist op driekwart van het einde (of rare verklaring van wat voorafgaat) of helemaal geen plottwist. Ik ben geen fan van meerdere plottwists, ik heb graag dat het verhaal ‘opbouwt’. In een roman liggen de zaken natuurlijk anders. Bij mij presenteert de plottwist/het slot zich bij het schrijven zelf, is zelden of nooit op voorhand uitgedacht. Het is wel mijn leeservaring dat op voorhand bewust bedachte twists (zoals ik die dan verneem van auteurs als ze over hun werk praten) sterker zijn. Sterker dan de mijne dus!”
– Finn Audenaert
Finn Audenaert schrijft korte verhalen: sciencefiction, horror, sprookjes, weird tales en fantasy. Sommige verhalen hebben een absurd randje. Zijn werk werd gepubliceerd in Portulaan, Weirdo’s en Out Of This World. Daarnaast stelt hij thematische verhalenbundels samen en verzorgt hij de eindredactie van In Tenebris. Voor Out Of This World regelt hij de verhalen en interviews. Ook is hij recensent bij Fantastische Vertellingen.
